زمان مناسب تعویض تسمه تایم

یکی از اصلی‌ترین و مهم‌ترین قطعات مورد استفاده در خودرو تسمه تایم است. این قطعه کاربردی مانند دیگر قطعات خودرو نیست که در صورت خراب شدن به راحتی تعویض گردد. در نگهداری و تعویض تسمه تایم باید دقت بیشتری نسبت به خیلی دیگر از قطعات مصرفی خودرو به خرج داد، زیرا در صورت پاره شدن تسمه، خسارت سنگینی را متحمل خواهید شد.

تسمه تایم قطعه‌ای لاستیکی_پارچه ای است که روی آن به طور متناوب دندانه هایی وجود دارد و بر روی پولی‌های میل‌لنگ و میل‌سوپاپ قرار می‌گیرد. شکل دندانه‌ها و ابعاد تسمه بستگی به نوع خودرو دارد. هدف ما در این مقاله به اشتراک گذاشتن نکات کلیدی و مهم در مورد تسمه تایم، زمان تعویض تسمه، خطر پارگی تسمه و …و بالا بردن آگاهی در این مورد می باشد.

تسمه تایم چیست؟

همان‌طور که گفته شد تسمه تایم یکی از اصلی‌ترین قطعات بکار رفته در خودرو می باشد. درواقع بدون تسمه تایم خودرو روشن نمی‌شود و همچنین موتور خودرو نیز به حرکت درنمی‌آید. این تسمه با قرار گرفتن بر روی پولی‌های میل‌لنگ و میل‌سوپاپ‌، این دو بخش موتور را به یکدیگر وصل می‌کند. زمان‌بندی کارکرد میل‌سوپاپ‌ها نیز توسط تسمه تایم تنظیم می‌شود. به‌ صورتی ‌که با هر دو دور چرخش میل‌لنگ، میل‌سوپاپ یک دور می‌چرخد. یعنی تعداد دفعات چرخش میل لنگ دو برابر چرخش میل سوپاپ است.

البته در بعضی خودروهای قدیمی از زنجیر تایم بجای تسمه استفاده شده است. درواقع در خودروها، ابتدا از زنجیر تایم برای تنظیم زمان‌بندی میل‌سوپاپ‌ها استفاده می شده است. هرکدام از این قطعه ها مزایا و معایب خودشان را دارند. زنجیر تایم در مقایسه با تسمه تایم عمر بیشتری دارد، به‌طوری‌که عمر آن را به اندازه عمر موتور می‌دانند. اما تسمه تایم به دلیل لاستیکی بودن طول عمر معینی دارد و پس از مدتی باید تعویض شود.

البته که شاخص ترین مزیت تسمه نسبت به زنجیر بدون صدا بودن آن است. زنجیر تایم به دلیل جنس آهنی سروصدای بیشتری در مقابل تسمه تایم ایجاد می‌کند و هزینه‌ بالاتری داشته و تعمیر آن نیز دشوار تر است‌. در خودروهای تولیدشده شرکت‌های داخلی، به جز پیکان و پیکان وانت که زنجیر تایم در آن‌ها به کار رفته است، باقی خودروها از تسمه تایم دارند.

خطر پارگی تسمه تایم و مشکلات احتمالی آن

اگر تسمه تایم در زمان مناسب عوض نشود امکان پاره شدن دارد. پاره شدن تسمه تایم خسارات سنگینی را برای خودرو به همراه دارد. اولین قطعه‌ای که دچار آسیب شدیدی می‌ شود سوپاپ‌ها هستند. پیستون‌ها و سوپاپ‌هایی که درون سیلندر قرار دارند، بر اساس چرخش منظم میل‌لنگ و تنظیم زمان‌بندی میل‌سوپاپ، پیستون و سوپاپ‌ها با یکدیگر برخوردی ندارند. اما در زمان پاره شدن تسمه تایم این تنظیمات به هم می‌ریزد و پیستون‌ها‌ و سوپاپ‌ها هم‌زمان با یکدیگر اصابت می‌کنند‌. این برخورد سبب خراب شدن سوپاپ‌ها شده و در عملکرد خودرو مشکل ایجاد می‌کند. خرابی و کج شدن سوپاپ‌ها حداقل خسارتی است که به جهت خرابی تسمه تایمبه یک خودرو وارد می شود. اگر تسمه تایم در هنگام دور موتور بالا دچار پارگی شود، حتی ممکن است سیلندر نیز خراب شود و نیاز به تعویض داشته باشد.

توجه به علائم هشدار دهنده میتواند از این خسارات ناگهانی و سنگین جلوگیری کند.نشانه هایی که به ما می فهماند زمان تعویض تسمه تایم فرا رسیده است.

• از موتور صدا می آید
• روغن از جلوی موتور نشت می کند
• دود بیشتر از حد معمول است
• کاهش قدرت موتور
• لرزش در خودرو
• مشکل در روشن شدن خودرو
• صدای جیر جیر یا مالش تسمه ها

نکته‌ دیگری که با اهمیت است و کمتر کسی نیز به آن توجه می کند تسمه دینام خودرو است. تسمه دینام  عمر بسیار کوتاه تری نسبت به تسمه تایم دارد و غالبا بعد از هر ۲۰ هزار کیلومتر طی مسافت، تسمه دینام نیاز به تعویض دارد زیرا در بیشتر مواقع تکه‌های خراب شده ی تسمه دینام به داخل محفظه تایمینگ رفته و باعث اختلال و پاره شدن تسمه تایم می‌شود.

طول عمر مفید تسمه تایم به عواملی مانند کیفیت تسمه، شیوه ی رانندگی،مدل خودرو و نحوه ی مراقبت از خودرو نیز بستگی دارد.با توجه به تجربه های بدست آمده و گاها اعلام توسط کمپانی های سازنده خودرو، مدت زمان متوسط برای تعویض تسمه تایم هر خودرو در نظر گرفته شده است:

اکثر خودرو های کمپانی رنو: 40 الی 60 هزار کیلومتر

ال90/تندر90 : 60 هزار کیلومتر

مگان: 60 هزار کیلومتر

پراید: 80 الی 100 هزار کیلومتر

زانتیا: 65 هزار کیلومتر

ریو: 65 هزار کیلومتر

به صورت کلی نگهداری از خودرو و توجه به تعویض به موقع قطعات مصرفی میتواند نقشی پیشگیرانه در خسارات مالی و جانی رانندگی داشته باشد.